وکالتیکیازعقودمندرجدرقانونمدنیاست. وکالتدرلغتبهمعنایامانتواعتماداست. طبقماده 656 قانونمدنی،وکالتعقدیاستکهبهموجبآنیکیازطرفین،طرفدیگررابهعنواننمایندهخودبرایانجامکاریتعیینمیکند.
وکالتیکیازعقودمباحدرقانونمدنیاست،عقدجایزعقدیاستکههریکازطرفینهروقتبخواهدمیتواندآنرافسخکند،درموردوکالتنیزچنیناستوهروکیلیاموکلیدرصورتتمایلمیتواندوکالترافسخکند. نمیخواهمباوکیلادامهدهم.وکیلهرزمانکهبخواهدمیتواندازوکالتاستعفادهدوموکلمیتواندوکیلراعزلکند. ضمناًدرصورتفوت،جنونیاجنونهریکازوکیلوموکل،عقدوکالتمانندسایرعقوداعطاییمندرجدرقانونمدنیباطلخواهدبود.
برایاطلاعازنظراتحقوقیوقضاییدرزمینههایمختلفونحوهفعالی وکلای کارکشته در مشهد مراجعهکنید.
بسیاریازوکلایکموکلمیتواندچندینوکیلرابرایرسیدگیبهامورخودانتخابکند. بسیاریازوکلاممکناستبهصورتاجتماعییامستقلکارکنند. موکلمیتواندتعیینکندکهاقداماتچندوکیلچگونهبایدباشدووکلاملزمبهرعایتخواستهموکلخوددراینزمینههستند.
فعالیتمستقلوکلابهاینصورتاستکههروکیلیاختیارتصمیمگیریواقدامخودراداردودراینصورتوکیلیکهزودترازبقیهوکلااقدامبهوکالتووکالتکردهاست. اودرحالنفوذاست.
قصوراجتماعیوکلاایناستکههمهوکلابایددرموردپروندهوکالتتصمیمبگیرندوباجلبنظرورضایتیکدیگرپروندهراانجامدهندوعملیکوکیلبهتنهاییبدوناطلاعورضایتسایروکلامؤثرنخواهدبود.
درصورتیکهموکلنحوهعملچندوکیلراتعییننکردهباشدبایدبهصورتاجتماعیعملکند.
راههایانحلالوکالت
بنابراینامکانانحلالنمایندگیبهیکیازطرقزیروجوددارد
1- فوتوجنونوجنونوکیلیاموکل. ممانعتموکلموجببطلانعقدوکالتاستمگردرمواردیکهمانعازواگذاریاختیارنباشد. ضمناًسلبصلاحیتوکیلنیزموجببطلانوکالتمیشودمگردرمواردیکهحجرمانعاقدامدروکالتنباشد.
2- عزلوکیلتوسطموکل،موکلمیتواندهرزمانکهبخواهدوکیلراعزلکند. مگراینکهوکالتوکیلیاعدمعزلاودرعقدشرطشدهباشدوکلیهکارهاییکهوکیلدرحدودوکالتخودقبلازخبرعزلانجاممیدهدبرایموکلصحیحاست.
3- استعفایوکیلپسازاستعفایوکیلتازمانیکهمعلومباشدموکلبااذناوباقیاستمیتواندبهآنچهوکالتکردهوکلیهامورحقوقیکهدرقراردادوکالتانجاممیدهدعملکند. برایمشتریمعتبراست.
4- مفقودشدنیاانجاموکالتدرصورتیکهوکالتدرموردمعینیدادهشدهباشدیاعملوکالتتوسطوکیلانجامشدهباشدپسازآنعقدوکالتمنحلمیشود. فسخواجرایوکالتنامه.
همچنیناگرمالوکیلتلفشود،مثلاًوکیلدربیعمنزلیکهمشخصشدهمتعلقبهدیگریاستیاوکیلدربیعجنسیکهبراثرتصادفتلفشدهاست،دراینموارد. ،قراردادوکالتبهطورخودکارمنحلمیشود.